Varicella-zoster là một loại vi rút gây bệnh thủy đậu và bênh zô-na. Loại vi rút này nằm im bất động trong rễ dây thần kinh sau khi người bệnh bị thủy đậu. Theo viện y tế quốc gia Hoa kỳ, có tới 25% dân số sau khi được chữa khỏi bệnh thủy đậu thì sẽ mắc phải căn bệnh zô na một lần nào đó trong đời do sự hồi sinh của các virus này.
Thời gian và chừng mực nặng nhẹ của những người mắc bệnh zô-na với mỗi cá nhân là khác nhau. Dấu hiệu trước hết của căn bệnh zô-na là đau âm ỉ hoặc là tê buốt ở một bên của cơ thể, thường là đau lưng hoặc ngực nhưng đôi lúc cũng lên cả mặt, đầu, cánh tay hoặc cẳng chân. Vả lại còn có các triệu chứng giống như bị cảm cúm như: buồn ói, ỉa chảy, rùng mình nhưng không bị sốt. Zô-na phát ban chỉ có thể được triệu chứng vài ngày sau khi bệnh lý bắt đầu có những triệu chứng này, hoặc cũng có thể sau vài tuần.
Vị trí phát ban thường là xung quanh lưng, bên cạnh sườn, bụng hoặc ngực do vi rút di chuyển bao quanh vị trí rễ dây thần kinh cảm giác bị ảnh hưởng – loại dây thần kinh đi ra khỏi cột sống và bao bọc xung quanh 2 bên cơ thể. Cơn đau đi cùng với phát ban có thể ở mức độ nhẹ hoặc nặng nhưng thường thường sẽ biến mất trong vòng 4 tuần. Các vị trí bị phát ban có thể sẽ để lại sẹo.
Khó khăn cốt yếu khi điều trị bệnh lý zô-na là chứng đau thần kinh sau khi mắc phải bệnh lý này. Chứng đau thần kinh này thường kéo dài khoảng vài tháng cho đến vài năm sau khi bệnh zô-na đã được điều trị khỏi. Những ai mắc phải vấn đề này thường bị nóng dữ dội hoặc đau thắt như bị dao đâm tại những nơi trước đó bị phát ban, vả lại còn cảm thấy đau gay gắt khi có ai sờ vào. Lý do chính xác của vấn đề này thường rất khó xác định nhưng theo lý thuyết được gây ra bởi các nơi bị viêm trước đó là nguyên nhân gây ra dây thần kinh trở nên quá nhạy cảm nên các cơn đau vẫn được cảm nhận sau khi đã hết viêm.
Chứng đau mãn tínhkết hợp với đau thần kinh sau khi bị zô-na tạo lên những vấn đề hết sức hóc búa cho cuộc sống của bệnh nhân. Những cử động hàng ngày từ ăn uống cho tới tắm gội, mặc quần áo trở thành hết sức nặng nhọc. Sau đó bệnh nhân còn có thể bị suy sụp tinh thần do đau mạn tính. Có rất nhiều nghiên cứu cho thấy rằng các biện pháp điều trị sớm cho căn bệnh zô-na có thể rút ngắn thời gian bệnh nhân bị đau nhức. Bệnh nhân nên được điều trị với các thuốc chống vi rút trong vòng 3 ngày khi bắt đầu bị phát ban.
Một mối quan tâm khác phát sinh cùng với căn bệnh zô-na là các vấn đề về mắt. Nếu thế mặt cũng bị ảnh hưởng, vi rút cũng có thể ảnh hưởng luôn cả đến giác mạc. Các tổn thương đến mắt sau đó có thể sẽ để lại sẹo, giới hạn tầm nhìn. Để hạn chế điều này chỉ có cách điều trị bệnh thật sớm.
Các cơn đau lưng và đau khác do bệnh zô-na gây lên có thể được xử lý bằng nhiều cách, phụ thuộc vào mức độ nặng nhẹ và sự ưa thích của bạn. Một số người thích sử dụng thuốc chống viêm, một số khác lại dùng miếng dán và kem gây tê để giới hạn đau nhức. Những ai thích dùng các cách thức tự nhiên thì lại sử dụng kem cáp-xai-xin. Cáp-xai-xin là một loại hóa chất chiết suất từ quả ớt cay và có tác dụng giảm đau.